Aku'Aba vruchtbaarheidspop

 

Materiaal : hout - afmetingen :  36 x 10 x 6 cm - Oorspong :  Fante, Ghana , 20^ste eeuw

 

 

 

Ze zijn gemaakt om de wens van een vrouw voor een ongecompliceerde geboorte en een gezond kind te vervullen. Hiervoor worden ze "gezegend" door een waarzegger en gedragen op de rug van een vrouw als een echt kind. Na de bevalling konden ze aan de godheid worden gewijd, op een altaar of schrijn worden geplaatst of als speelgoed aan een jong meisje worden gegeven.

 

 

Itombwa wrijforakel

 

Materiaal : hout - afmetingen : 38/9/5 cm

 

Oorspong : Kuba, Congo , 19/20^ste eeuw

 

 

 

Orakelfiguren behoren tot de meest aansprekende en zeldzame voorwerpen in Afrikaanse tribale kunst. Ze zijn bedoeld als een tussenpersoon tussen het aardse bestaan en de 'bovenwereld' (geestenwereld) en mogen alleen worden gebruikt door de ingewijde medicijnman / waarzegger. Stammen die werken met orakelfiguren zijn voornamelijk te vinden in het Kongo-gebied (Songye, Luba, Tabwa, Kuba, Lele) en binnen de Yoruba-stam uit Benin.

 

De hier gepresenteerde orakelfiguur is een wrijforakel (genaamd Itoom of Itombwa) van de Kuba-stam.  Het gebruik van de orakelfiguur is eenvoudig: een dorpsbewoner bezoekt de medicijnman met een vraag of een fysieke klacht. De medicijnman maakt contact met de bosgeesten, bevochtigt de bovenkant van het orakelbeeld en begint de bovenkant van het figuur te wrijven met wrijfhout terwijl hij in snel tempo vele relevante vragen stelt. Zodra het wrijfhout wat weerstand krijgt, antwoorden de bosgeesten en kan de medicijnman zijn interpretatie van het probleem gebruiken.

 

 

 

 

Mami Wata

 

Materiaal : hout - afmetingen :  56/10/19  cm

 

Oorspong : Benin , 20^ste eeuw

 

 

 

De godheid, Mami Wata (Moeder Water) wordt gevierd in heel Afrika, het Caribisch gebied en Amerika, en haar afbeeldingen zijn sterk beïnvloed door afbeeldingen van oude inheemse watergeesten, Europese zeemeerminnen, hindoegoden en godinnen, en christelijke en islamitische heiligen. Mami Wata is ook nieuw leven ingeblazen als La Sirena, Yemanjá, Santa Marta La Dominadora en Oxum.

 

Mami Wata staat bekend om haar schoonheid. Maar ze is even verleidelijk als gevaarlijk. Degenen die haar eren, kennen haar als een 'kapitalistische' godheid omdat ze goed (of slecht) fortuin kan brengen in de vorm van geld. Deze relatie tussen valuta en water is logisch. Haar persona ontwikkelde zich tussen de 15e en 20e eeuw, toen Afrika meer aanwezig werd in de wereldhandel. Het feit dat de naam Mami Wata in het pidgen-Engels is, de taal die wordt gebruikt om deze handel te vergemakkelijken, toont de invloed op buitenlandse culturen op het imago en de identiteit van de geest.

 

 

 

Minganji Pende pop

 

Materiaal : hout, rafia - afmetingen :  22 x 9 x 6cm

 

Oorspong : Pende, Congo, 20^ste eeuw

 

 

 

De dansers die het Minganji-masker dragen worden geassocieerd met het mannenbroederschap, initiatieriten en ceremonies die verband houden met leiderschap. De hoofdbedekking heeft een verscheidenheid aan kap- en schijfvormen met buisvormige ogen die een alziende kwaliteit suggereren.

 

Vóór de kolonisatie waren de mannen die deze maskers droegen heilig en goddelijk. Sinds het midden van de 20e eeuw dansen ze om te entertainen. Ze versterken de gemeenschapsband en gaan bijvoorbeeld naar buiten bij het zaaien, oogsten, als het opperhoofd ziek is of als de gemeenschap wordt bedreigd...

 

Kortom, ze nemen de klassieke rol op zich om vitale vernieuwing te vieren.

 

 

 

 

 

Namji pop

Materiaal : hout, kralen - afmetingen :  cm

 

Oorspong : Namji, Kameroen , 20^ste eeuw

 

 

 

 

Namji-poppen, ook bekend als Dowayo-poppen, zijn vruchtbaarheidspoppen afkomstig van de Namji-stam in Noord-Kameroen. De smeden van deze stam maken deze pop van gesneden Afrikaans palissander. Namji Dolls dateren al in 1940

 

Namji-poppen zijn vruchtbaarheidspoppen die tijdens een huwelijksceremonie aan bruiden worden gegeven. De Namji geloven dat deze vruchtbaarheidspoppen zijn gemaakt met krachtige charmes die de vruchtbaarheid van de bruid verbeteren en boze geesten afweren die onvruchtbaarheid en moeilijke arbeid veroorzaken. Ze geloven ook dat de poppen een miskraam voorkomen en een veilige bevalling van baby's bevorderen.

 

De bruid draagt de pop overal mee naartoe als geluksbrenger, in haar tas of kleding. Zodra haar wens is ingewilligd en ze een kind heeft, wordt de pop op het familiealtaar geplaatst of aan haar dochter doorgegeven.

 

Namji-poppen worden ook aan jonge meisjes gegeven voor rollenspel. Jonge meisjes dragen de poppen vastgebonden op hun rug en behandelen de poppen als hun baby's; ze voeren, wassen, kleren dragen en met ze slapen. De meisjes mogen zelfs tot de puberteit met deze poppen spelen. Er wordt aangenomen dat een dergelijk rollenspel meisjes enorm aanmoedigt om zich voor te bereiden op hun toekomstige rol als moeder.

 

Namji Dolls kunnen ook gebruikt worden om huwelijksaanzoeken te doen. Een man geeft een pop cadeau aan het meisje met wie hij wil trouwen en als ze het accepteert, betekent dit dat ze zijn voorstel accepteert. Vervolgens draagt ze de pop rond als vruchtbaarheidspop. Zodra ze een kind heeft, laat ze de pop na aan haar dochter.

 

 

 

 

 

Yoruba stola

 

Materiaal : textiel, parels - afmetingen :  160/18/5 cm

 

Oorspong :  Yoruba, Nigeria , 20^ste eeuw

 

 

 

Deze Yoruba kralen stola uit Nigeria (West-Afrika) was in het bezit van een Babalawo (Yoruba priester). De versiering is niet louter decoratief, want door de afbeelding van tweelingen verwijst de stola naar de tweelingencultus, het voortdurend streven naar kennis en naar de wijsheid van de Babalawo. De Babalawo wordt vaak beschreven als “een reiziger die overal een vreemde is en nergens thuis”. De priester kan zijn beroep overal uitoefenen en geniet een hoge status. Kralenwerk is bij de Yoruba enkel voorbehouden voor koningen en priesters. De zeer gewaardeerde kralenwerken zijn een teken van kennis en symboliseren de relatie van koningen en priesters met Orun, de andere wereld. Deze kralenwerken zijn dus een zichtbaar teken van macht. De stola verwijst met andere woorden naar de kracht van de Babalawo om te bemiddelen tussen onze wereld en het bovennatuurlijke

 

 

 

Lega Bwami masker 

Congo (collected 1950's)

 

gift : Dr.H.Wouters-Ceuppens

Salampasu masker 

Congo (collected 1950's)

 

 

gift : Dr.H.Wouters-Ceuppens

Voodoo altar statue with several fetishes in Abomey, Benin, yoruba

 

 

 

Collection : E.Vonck